Jeffery Deaver jest znanym i poczytnym autorem thrillerów psychologicznych,  których para bohaterów, Lincoln Rhyme i Amelia Sachs, stanowią dziś już klasyczne ikony kryminalne.

Przyszły pisarz urodził się w 6 maja 1950 roku w okolicach Chicago, jako syn copywritera i gospodyni domowej. Miał jeszcze siostrę, Julee Reece, która także zajmuje się pisaniem.

Wiele niejasności do tej pory budzi pisownia imienia pisarza (często mylona z klasycznym „Geoffrey”) – jak sam niedawno wyjawił, jego rodziciele byli przekonani, iż Jeffery będzie... dziewczynką. Planowali więc nazwać dziecko po babce, Mary Jefferies; gdy okazało się, że jednak przyszedł na świat chłopiec, nadano mu imię Jeffery będące wynikiem kompromisu.

Deaver zawsze podkreślał, że jego twórczość jest bardziej rzemiosłem niż artyzmem. Za motto zawsze miał słowa swego znakomitego poprzednika, Mickey Spillane’a: „Ludzie nie czytają powieści po to, by dotrzeć do środka, ale by dotrzeć do finału” – stąd duża dbałość autora przede wszystkim o atrakcyjność fabularną jego prozy.

Praktyka sądowa i prasowa dała mu zmysł dokumentalisty, co widać w reportażowej dbałości opisywanych przezeń intryg. Nie znaczy to jednak, że przez to brak im nerwu – kto choć raz zetknął się z prozą autora „Kolekcjonera kości” zauważy łatwość w przedstawianiu bardzo żywych i plastycznych postaci, zarówno tych z pierwszego planu (Rhyme, Sachs), jak i z tła powieści (detektyw Sellito czy, w ostatniej powieści, bardzo niejednoznaczna postać komisarza – nomen omen – Jefferiesa). Także – a może zwłaszcza – zbrodniarzy, którzy, co najpełniej widać w cyklu o Lincolnie Rhyme, są mocnymi figurami gry na intelekty z upośledzonym profilerem.

Pierwszą powieść (dwa rozdziały) Jeffery Deaver napisał w wieku jedenastu lat. Gdy pracował (po studiach i szkole prawniczej), jako adwokat dla dużej korporacji, ponoć drogę do pracy zajmowało mu szkicowanie powieści sensacyjnych. Poza prozą Deaver znany jest także z twórczości poetyckiej i muzycznej.

Jako twórca dreszczowców zadebiutował w 1988 roku, jednak na „Voodoo”, magiczny thriller, autor spuszcza dziś zasłonę milczenia. Podobnie jak na kryminał „Always a thief”. Dopiero trylogia o nowojorskiej bohaterce Rune, wielbicielce czarno-białego kina, przyniosła mu popularność – „Manhattan is my beat”, Death of a Blue Movie Star” oraz „Hard News” stały się przygrywką do decyzji o porzuceniu posady i utrzymywaniu się tylko z pisarstwa - co też Deaver czyni od 1991 roku.

Kolejne dwie pozycje, także cykliczne, z Johnem Pellamem w roli głównej, sygnował pseudonimem William Jefferies. Wydany potem „Panieński grób”, już „deaverowski”, zostaje w 1997 roku zekranizowany przez telewizję HBO. Ta opowieść o uprowadzeniu przez trzech zbiegłych więźniów grupy niesłyszących  uczniów, doceniona została za literacką wiarygodność w oddaniu świata Głuchych.

W tym samym roku wydana zostaje powieść, która stała się zaczątkiem najsłynniejszego cyklu Deavera: sparaliżowany, błyskotliwy kryminalistyk Lincoln Rhyme i jego pomocniczka, policjantka Amelia Sachs to para bohaterów  powieści „Kolekcjoner kości”, którą kilka lat potem zekranizował wedle hollywoodzkich reguł Philip Noyce. W oryginale bowiem Rhyme jest biały, Amelia zaś rudowłosa, na ekranie zastąpiono ich zaś Denzelem Washingtonem i Angeliną Jolie. Wszystko wszystkim, film dodatkowo przypieczętował popularność cyklu Deavera, który do dziś liczy sobie siedem tomów. Ostatni, „Zegarmistrz” , wyszedł w Polsce w 2006 roku, zapowiadając dalszą kontynuację perypetii kryminalnego duetu.

Wykreowany przezeń niepełnosprawny bohater był bardzo nowatorskim eksperymentem: jak sam autora mawia, miała to być manifestacja „czystego rozumu”, na wzór Sherlocka Holmes’a, którego medium i pomocnikiem jest właśnie jego partnerka. Tym samym Lincoln Rhyme ma w sobie coś z antybohatera klasycznych opowieści sensacyjnych, choć w duecie z Sachs tworzy pełnoprawną ikonę, dając jednocześnie opis budowanej w każdym tomie gry psychologicznej (i miłosnej!) między nimi.

Z uniwersum Deavera wiążą się także pewne stałe artefakty budujące poetykę jego powieści, jak chromatograf gazowy, autobusy RRV (licentia poetica autora!) czy skaningowy mikroskop. Twórca jest bardzo skrupulatny w budowaniu swoich fabularnych światów łącząc reporterską wiarygodność faktów z psychologiczną prawdą postaci. Przez to, i przez fabularną atrakcyjność, został doceniony przez branżowe środowisko wieloma nagrodami (m.in. „The Ellery Queen Readers” czy „Edgars Award”); jego pozycje tłumaczono na ponad 25 języków. Obok Michaela Connelly czy Jamesa Lee Burke’a uznawany jest za najważniejszego dziś pisarza gatunku.

Filmowcy przygotowują się do kolejnych ekranizacji jego prozy, m.in. Wolfgang Petersen do „Łez diabła”, Warner Bros. wykupiło zaś prawa do „Błękitnej pustki”.

W listopadzie minionego roku Dever odwiedził Polskę, gdzie został uhonorowany Nagrodą Wielkiego Kalibru na Trzecim Festiwalu Kryminału.



Serie Jeffery Deavera:


Lincoln Rhyme i Amelia Sachs:

KOLEKCJONER KOŚCI (1997)
TAŃCZĄCY TRUMNIARZ (1998)
PUSTE KRZESŁO (2000)
KAMIENNA MAŁPA (2002)
MAG (2003)
DWUNASTA KARTA (2005)
ZEGARMISTRZ (2006)

John Pellam:

SHALLOW GRAVES (1992)
BLOODY RIVER BLUES (1993)
HELL'S KITCHEN (2001)

Rune:

MANHATTAN IS MY BEAT (1988)
DEATH OF A BLUE MOVIE STAR (1990)
HARD NEWS (1991)

Poza seriami:

VOODOO (1988)
ALWAYS A THIEF (1988)
KONFLIKT INTERESÓW (1992)
LEKCJA JEJ ŚMIERCI (1993)
MODLITWA O SEN (1994)
PANIEŃSKI GRÓB (1995)
ŁZY DIABŁA (1999)
DAR JĘZYKÓW (2000)
BŁĘKITNA PUSTKA (2001)
OGRÓD BESTII (2004)

Zbiory opowiadań:

TWISTED: The Collected Short Stories Of Jeffery Deaver (2003)
MORE TWISTED: Collected Stories (grudzień 2006)