{mosimage} Mocno zaznaczono tu społeczne podłoże problemu: Erik pochodzi z zamożnego domu, gdzie matka milcząco przyzwala na „wychowywanie” syna rzemieniem - wygodny, mieszczański sztafaż stłumił gdzieś zrozumienie, głębsze zainteresowanie problemami... Szkolna elita to głównie arystokraci, uczniowie ze sfer niższych nie mają szans na wstąpienie do „bractwa”. Tym mocniej widać rózgi, jakich nie szczędzi szczeblom wyższym reżyser – arystokracja jest tu dostojna przez sadyzm, bez dostojności ducha."> {mosimage} Mocno zaznaczono tu społeczne podłoże problemu: Erik pochodzi z zamożnego domu, gdzie matka milcząco przyzwala na „wychowywanie” syna rzemieniem - wygodny, mieszczański sztafaż stłumił gdzieś zrozumienie, głębsze zainteresowanie problemami... Szkolna elita to głównie arystokraci, uczniowie ze sfer niższych nie mają szans na wstąpienie do „bractwa”. Tym mocniej widać rózgi, jakich nie szczędzi szczeblom wyższym reżyser – arystokracja jest tu dostojna przez sadyzm, bez dostojności ducha."> Zło, Michael Hafstrom - Portal Kryminalny

Zło, Michael Hafstrom

Autor: Tomasz Daniel Dobek
Data publikacji: 22 lutego 2008

Zło

Autor: Michael Hafstrom

Erik, nastolatek zmierzający ku maturze, zostaje wydalony z kolejnej szkoły za brutalną bijatykę. Karą, i ostatnią szansą na ‘resocjalizację’, jest przeniesienie do elitarnej placówki z internatem. Ta szkoła – stanie się dla niego wyzwaniem na wielu płaszczyznach.

Dyrekcja szkoły, prestiż placówki czerpiąc z arystokratycznego pochodzenia uczniów, im właśnie pozostawia pełnię władzy nad świeżym narybkiem. Perwersyjnie wybrzmiewa propagowany „duch zespołu”, który okazuje się być bezlitosnym reżimem starszych – czytaj – uprzywilejowanych. Reżimem, którego jedyną zasadą jest: podporządkuj się, a będziesz miał spokój. Bohater ma jednak krew gorącą: potrzeba walki, w której zawsze wyżywał się za poobiednie dyskusje z ojczymem (pręgi na plecach...), staje się ledwo możliwa do powstrzymania. Erik wie, że straci wszystko, jeśli się przeciwstawi.

Mocno zaznaczono tu społeczne podłoże problemu: Erik pochodzi z zamożnego domu, gdzie matka milcząco przyzwala na „wychowywanie” syna rzemieniem - wygodny, mieszczański sztafaż stłumił gdzieś zrozumienie, głębsze zainteresowanie problemami... Szkolna elita to głównie arystokraci, uczniowie ze sfer niższych nie mają szans na wstąpienie do „bractwa”. Tym mocniej widać rózgi, jakich nie szczędzi szczeblom wyższym reżyser – arystokracja jest tu dostojna przez sadyzm, bez dostojności ducha. Warstwy zamożne są zgnuśniałe, pielęgnujące swe puste rytuały, na wskroś snobistyczne – kilkanaście lat wcześniej miałyby podatny grunt do przeistoczenia się w bestie, jakie sportretował Pier Paolo Pasolini w „Salo...” (włoski faszyzm). Przesłanie „Zła” wychodzi daleko bardziej poza obyczajowy obrazek ciężkiego dorastania.

Świetnie wybrzmiewają sceny, w których matka grą na pianinie zagłusza odgłosy bicia syna. Rodzinną psychozę pokazano tu na zimno, ale i nieco groteskowo (wymagający perfekcji ojczym jest – kelnerem!), także bez ciężkiego psychologizowania, jak choćby u nas w „Pręgach”. Szkolny dryl przedstawiono tu mocno i obiektywnie, bliskie to jego wojskowej wersji u Kubricka („Full Metal Jacket”!). Ciekawe przy tym, iż kiedy „Pręgi” dręczą brakiem optymizmu, Kubrick zaś przeraża dosłownością, niczym kopniak w twarz, przy „Złu” przeciwnie – nie czułem klaustrofobii tamtych – odczuwałem za to dziwną identyfikację z bohaterem: aż chciało się momentami przejąć jego rolę, kazać mu stać się naszym „biczem Bożym”, pokierować jego ręką w prostej odpowiedzi na przemoc. Być może przyzwyczajeni konwencją, niecierpliwie oczekujemy, kiedy Erik wreszcie się przeciwstawi.

Ten, owszem, zrobi to, ale po swojemu, wytrzymując wiele, i nad fizyczne - wybierając upokorzenie psychiczne, a przy tym dobitnie demaskując pozę „elity”.
 

Zło 

Ondskan / Szwecja, 2003
czas 114 min.
Reżyseria:  Mikael Hafström
Scenariusz:  Mikael Hafström, Hans Gunnarsson
Na podstawie książki:  Jan Guillou
obsada:
Andreas Wilson - Erik Ponti
Henrik Lundström - Pierre Tanguy
Gustaf Skarsgard - Otto Silverhielm
Jesper Salén - Dahlen
Linda Gyllenberg - Marja
 

Udostępnij

Sprawdź, gdzie kupić "Zło" Michael Hafstrom