Kilka uśmiechów losu

Nigdy nie ukrywałam, że lubię powieści Lee Childa. Za to, że są rozrywkowe, proste, ale nie prostackie, a Jacka Reachera trudno nie polubić. To były funkcjonariusz żandarmerii wojskowej, bez miejsca zamieszkania i celu, do tego nawykły do zabijania – ale w gruncie rzeczy to poczciwy człowiek, który zawsze kieruje się wewnętrznym poczuciem sprawiedliwości. „Nie szukam kłopotów. Lubię spokojnie życie” – twierdzi. A jednak ciągle je znajduje. A może to kłopoty znajdują jego? 

Siedem dni. Siedem uśmiechów losu. Albo siedem przekleństw. Tyle czasu ma spędzić Reacher w pewnym miasteczku. Wysiada tu na dworcu, wiedziony dobrym sercem: starszy mężczyzna, współpasażer autobusu, którym podróżował Reacher, bez jego pomocy padłby ofiarą kradzieży. Szybko okazuje się, że to tylko jeden z kłopotów nowego znajomego, i to wcale nie największy. Reacher zaś nie lubi pozostawiać nierozwiązanych spraw, tym bardziej, że przecież nigdzie mu się nie spieszy. Tak trafia między dwie mafie trzęsące miasteczkiem, albańską i ukraińską. I postanawia zaprowadzić sprawiedliwość. Z pomocą przychodzi mu (oczywiście) piękna kobieta, kelnerka, która sporo wie o lokalnych układach.

Powtarzam: bardzo lubię powieści Lee Childa. Niestety, wreszcie nadszedł moment, którego się obawiałam – książka o Jacku Reacherze mi się nie spodobała. Owszem, „Zgodnie z planem” czytało mi się dobrze. Jednak kilka elementów przeszkadzało mi zbyt mocno, bym mogła przejść nad nimi do porządku dziennego. Po pierwsze: wykorzystanie stereotypów jest tu zbyt oczywiste i proste. Mafia i mafiozi wyglądają niczym wyjęte z filmów sensacyjnych lat dziewięćdziesiątych. Zdaję sobie sprawę z tego, że Child lubi bawić się kliszami, ale nie dostrzegam w tej powieści głębszego przekazu w kreśleniu portretów bezmyślnych mięśniaków, którzy różnią się wyłącznie używanym językiem i wyglądem. Po drugie: Jack Reacher przekonał do siebie rzesze czytelników tym, że zawsze kierował się ideałami, wyższym celem. Tutaj niby też tak jest: chce po prostu sprawiedliwości. Ale jego zabijanie ludzi jest w nowej powieści nazbyt bezmyślne, tak jakby tylko odhaczał kolejne trupy (choć z drugiej strony potwierdza tym fakt, że ludzkie – w tym własne – życie nigdy nie było dla niego szczególnie wartościowe). Po raz pierwszy przekartkowywałam jedynie opisy likwidowania przeciwników przez Reachera – zawsze doceniałam drobiazgowość, z jaką brytyjski buduje te sceny, a teraz mnie po prostu znużyły.

Mam wrażenie – być może mylne – że brytyjski pisarz sam nieco zmęczył się Jackiem Reacherem (co zresztą może potwierdzać ogłoszona niedawno informacja, że pisanie serii przejmie brat Childa). Opowieści o wagabundzie zawsze były tą samą wersją jednej historii, współczesną realizacją baśni o walce dobrego ze złym i wygranej sprawiedliwości, i za to je lubiłam. Ale tym razem ta powtarzalność irytuje. Nie zrozumcie mnie źle. W „Zgodnie z planem” dużo się dzieje (czasami zbyt dużo) i czytanie nie sprawia bólu. Gdyby to był film, byłby przyjemnym kinem sensacyjnym, kolejną produkcją ze Stevenem Seagalem – taką do obejrzenia, kiedy nie mamy ochotę zbyt dużo myśleć, ale i do zapomnienia po pięciu minutach od seansu. Pozostaje jedynie mieć nadzieję, że to jednorazowa sytuacja i kolejna odsłona przygód Reachera przyniesie powiew świeżości.

Udostępnij