Każdy może zrobić wszystko

Tana French jest jedną z najpopularniejszych irlandzkich pisarek. Jednak sięgając po jej powieści, trzeba mieć świadomość, że nie do końca wpisują się one w gatunkowe ramy i niekiedy chyba tylko z rozpędu wydawcy opatrują je etykietą „kryminał” czy „thriller”. Tak też jest z najnowszą książką autorki, „Z dala od świateł”.

Główny bohater powieści, Cal, to czterdziestoośmioletni emerytowany policjant z Chicago, który przenosi się na irlandzką wieś w poszukiwaniu spokoju i wyciszenia. Praca go wypaliła, nie do końca ułożona relacja z byłą żoną dołożyła swoje, dlatego teraz Cal chce się skupić na małych przyjemnościach: remoncie chaty, łowieniu ryb, polowaniu. Wioska, w której zamieszkał, to maleńkie, zamknięte środowisko, rządzące się swoimi prawami. Jeden z jego sąsiadów, Mart, nie odzywa się do farmera o niemożliwym do wymówienia nazwisku, który mieszka po drugiej stronie gór, ponieważ facet kupił szczeniaka spłodzonego przez psa Marta, choć z jakiegoś powodu nie powinien tego robić. Jest wiele podobnych opowieści, lecz Cal nie wszystkie rozumie. Ale nie szkodzi: Cal nie musi rozumieć, nie chce być częścią lokalnej społeczności, wystarczy mu, że jest tu akceptowany jako przybysz z zewnątrz. Ale pewnego dnia na progu jego domu staje dzieciak z opowieścią o zaginionym starszym bracie. Były policjant wcale nie ma ochoty angażować się w tę sprawę, ale jego zasady moralne nie pozwalają mu siedzieć cicho. Zaczyna więc wtrącać się w sprawy wioski. A miejscowym wcale się to nie podoba.

Zacznijmy od tego, że polski tytuł przenosi uwagę odbiorców – oryginalne „The Searcher”, czyli „Poszukiwacz”, podkreślało głównego bohatera powieści, podczas gdy polskie tłumaczenie akcentuje miejsce akcji. I, jakkolwiek dziwnie to zabrzmi, to właśnie „opisy przyrody” są dla mnie jednym z najmocniejszych elementów tej powieści. Autorka poświęca sporo miejsca pokazywaniu tej części świata oczami uważnego przyjezdnego. I robi to tak smacznie, że chciałoby się choć na kilka dni pojechać do Irlandii, zobaczyć na własne oczy choćby to:

Góry na horyzoncie wyglądają, jak gdyby ktoś wyjął scyzoryk i w rozgwieżdżonym niebie wyciął równiutkie wyciął równiutkie łuki, zostawiając czarną pustkę. Tu i ówdzie dzielnie błyszczą maleńkie prostokąty okien.

Ale doskonale odmalowane tło to niejedyna zaleta tej powieści. Dużą jej siłą są też emocje – zarówno bohaterów (weźmy choćby to zdanie: Niewygody tego rodzaju zwykle mu nie przeszkadzały, teraz jednak ma wrażenie, że są skierowane osobiście przeciwko niemu: kamyki w butach są małe, ale wydają się starannie wyselekcjonowane, żeby miały jak najostrzejsze krawędzie), jak i te odczuwane przez czytelnika w trakcie lektury, bo szybko zaczynamy przejmować się historią młodego człowieka, który pojawił się w życiu policjanta. Warto także zwrócić uwagę na dialogi, które z kolei świetnie pokazują życie w irlandzkiej wiosce, relacje między ludźmi, stereotypy pokutujące na wsi, stosunek mieszkańców do różnych spraw. No i talent głównego bohatera do rozmów – bo Cal umie zadawać właściwe pytania.

To jedna z tych powieści, w przypadku których część czytelników już po kilku stronach zwyczajnie się znudzi. Nie dzieje się tu zbyt wiele, ot, towarzyszymy głównemu bohaterowi w spacerach po wiosce, łowieniu, renowacji mebli, podziwiając przy okazji dzikie irlandzkie krajobrazy. Ja zresztą też po przeczytaniu samego opisu nie byłam przekonana – powiedzmy sobie szczerze: rzecz o zaginionym nastolatku i zabijaniu owiec nie brzmi szczególnie emocjonująco. Ale szybko okazało się, że warstwa kryminalna jest tu mało ważna. „Z dala od świateł” to przemyślana, dopracowana powieść obyczajowa o rodzącej się przyjaźni, poszukiwaniu drogi dla siebie, potrzebie zamknięcia pewnych spraw, ale też próba odpowiedzi na pytanie, czy nasz wewnętrzny kompas zawsze wskazuje prawidłowy kierunek. Krótko mówiąc: jako prosta wakacyjna rozrywka niekoniecznie, jako rzecz skłaniająca do refleksji – zdecydowanie. 

Udostępnij