Sztuka cierpienia

Świat sztuki to nie tylko piękne obrazy, głębokie i refleksyjne rozmowy na temat malarzy, ich technik, przekazu i dzieł. To także świat oszustw, bezwzględnych złodziei, potwornych spisków i niepotrzebnych konfliktów. Obydwa warianty bardzo dobrze poznaje Paulien Mertens. Dwudziestoletnia dziewczyna nieszczęśliwie lokuje swoje uczucia. Ukochany znika z pieniędzmi jej ojca, a ona sama zostaje oskarżona przez rodzinę o współudział. Bliscy wyrzucają ją z domu i zdesperowana Paulien ucieka do Francji. Tam, gwałtownie odcięta od fortuny ojca, rozpoczyna skromne życie. Główny problem stanowi fakt, że dziewczyna nadal wierzy w dobre intencje narzeczonego.

George na pewno potrzebuje czasu, by odnaleźć tego bankiera, ale martwi ją, że wydaje się jedyną osobą, która wierzy w jego istnienie. A co z ojcem? Stale do niego pisze, czasem więcej niż jeden list dziennie, ale nie dostaje żadnych odpowiedzi. 

Bohaterkę poznajemy w najtrudniejszym momencie jej życia: z dala od bliskich, odrzucona i oskarżona przez ludzi, których kocha, musi nauczyć się samodzielności. 

Jest zdumiona, gdy zdaje sobie sprawę, w jak uprzywilejowanych warunkach dorastała i jak naturalne jej się to wydawało. 

Od początku Paulien napotyka jedynie na trudności – nikt nie chce jej zatrudnić, jej „zła sława” kroczy przed nią, czyniąc jej wrogami ludzi, których nigdy wcześniej nie spotkała. Dziewczyna, wiedząc, że nie będzie w stanie zacząć nowego życia ze swoim nazwiskiem, zmienia je. Decyduje się też na metamorfozę wizualną. Okazuje się jednak, że rozpoczęcie wszystkiego od nowa nie jest tak łatwe, a zapisanej już kartki nie da się tak łatwo podmienić. To żmudna i powolna droga. 

Los Paulien – teraz już Vivienne Gregsby – odmienia się, gdy spotyka Edwina Bradleya. Mężczyzna daje jej pracę oraz stopniowo obdarza coraz większym zaufaniem, a młoda kobieta powoli wkracza w świat, o jakim zawsze marzyła, i poznaje ludzi, którzy ją fascynują i inspirują. Jednak czy to oznacza nowy początek?

Lektura tej powieści była satysfakcjonująca. W życiu Vivienne ciągle się coś dzieje, a my nigdy nie możemy być do końca pewni decyzji, które podejmie. To bardzo niejednoznaczna bohaterka. Z jednej strony zdecydowana i przekonana o tym, co i za jaką cenę chce osiągnąć, a z drugiej dziecięco naiwna i ufna (mimo tego, co przeszła). Wydaje się pogubiona, a jednocześnie niezwykle zdeterminowana. To postać pełna sprzeczności. Przez całą powieść nie do końca rozumiałam niektóre z jej decyzji. Na początku niesamowicie irytowały mnie te sprzeczności i nieprzemyślane zachowania, ale znając zakończenie, jestem w stanie przyznać, że zbyt pochopnie oceniłam tę postać. W kontekście całości pewne elementy nabierają sensu. Vivienne konsekwentnie, choć może nie zawsze trafnie, dąży do celu, jaki sobie obrała. Poza tym trudno oceniać młodą dziewczynę, która z dnia na dzień została sama i zdana jedynie na własną kreatywność, a czasem spryt.

Inni powieściowi bohaterowie są bardziej wyraziści. Szalenie przekonujący okazali się Edwin Bradley (wzorowany na prawdziwej postaci: Albercie Barnesie, założycielu Barnes Foundation), z jego wybuchowym charakterem, despotyzmem i przeświadczeniem o własnej słuszności, czy Henri Matisse w roli bawidamka i artysty-lekkoducha. Jednak niechęć do tytułowej uczennicy mistrza nie zepsuła mi odbioru całości. Powieść jest naprawdę ciekawie skonstruowana – wydarzenia poznajemy z trzech perspektyw czasowych, które na końcu zbiegają się w jedną – i trudno się z nią rozstać . Mimo niesnasek między mną a Vivienne naprawdę chciałam się dowiedzieć, jak potoczą się jej losy i czy osiągnie to, do czego dąży (choć jej cele również nieco się zmieniały w trakcie tych paru lat, gdy rozgrywa się akcja powieść). 

„Uczennica mistrza” to dobra książka. Nie nazwałabym jej jednak kryminałem – to raczej powieść obyczajowa z wątkiem kryminalnym. Ważnym – ale nie na tyle, by tworzyć z niego główną oś tej historii. Niczego to jednak tej powieści nie ujmuje. Shapiro skonstruowała historię, która zaskakuje na każdym kroku, nie pozwala niczego zakładać i domniemywać – tutaj najmniejszy drobiazg może zmienić całość. W lekturze odnajdą się z pewnością wielbiciele świata sztuki – sposób, w jaki bohaterowie rozmawiają ze sobą o sztuce, i poruszane przez nich tematy są niesamowite, nawet dla kogoś, kto się na tym nie zna. Jeśli zatem chcielibyście na chwilę przenieść się do minionej epoki, to zdecydowanie jest to powieść dla was.

Udostępnij