Pisarz i śmierć

Choć Bernard Minier zadebiutował stosunkowo niedawno, bo w 2011 roku, dość szybko stał się jednym z najpopularniejszych francuskich autorów powieści kryminalnych. „Siostry” są piątą częścią cyklu, którego głównym bohaterem jest Martin Servaz. I pełnokrwistym kryminałem, który spełnił podkładane w nim nadzieje.

Akcja powieści rozgrywa się w dwóch planach czasowych: w roku 1993 i współcześnie. Ćwierć wieku wcześniej na brzegu Garonny zostają znalezione zwłoki dwóch sióstr, Ambre i Alice. Dziewczyny są przebrane w pierwszokomunijne sukienki i upozowane. Szybko okazuje się, że to niemal wierna realizacja sceny z powieści kryminalnej Erika Langa, którego siostry były fankami. Martin Servaz stawia wówczas pierwsze kroki w tuluskiej policji, a sprawa sióstr jest jego pierwszym poważnym śledztwem. Intuicja podpowiada mu, że Lang ma ze sprawą więcej wspólnego niż tylko stworzenie inspiracji dla mordercy. Jak to jednak udowodnić…?

Mija ćwierć wieku. Policja przyjmuje zgłoszenie o śmierci pewnej kobiety. Okazuje się, że zmarła (rzecz jasna również w nietypowych okolicznościach) to… żona Erika Langa. Czy sprawa sprzed lat ma z tą śmiercią cokolwiek wspólnego? A może tym razem przeczucie myli Servaza? 

Gdybym miała jednym zdaniem opisać „Siostry”, byłoby to: powieść, która nie idzie na łatwiznę. Minier wykorzystał bowiem w swojej powieści kilka chwytów znanych z innych książek – ale zrobił to inaczej niż większość pisarzy. Weźmy na przykład dwie perspektywy czasowe. Gros autorów wykorzystujących ten element po prostu przeplata wydarzenia z różnych czasów, podbijając w ten sposób tempo powieści i zmuszając czytelnika do nieustannego skupienia. Tymczasem Minier po prostu przedstawia dwie historie: najpierw tę z roku 1993, później współczesną, by w finale spiąć je klamrą. Nieco osłabia to dynamikę opowieści, pozwala natomiast czytelnikowi z uwagą śledzić każdy krok policjantów i poświęcić czas szczegółom, niejednokrotnie bardzo istotnym.

Drugi element pojawiający się w „Siostrach” i często wykorzystywany w powieściach kryminalnych to pisarz jako jeden z bohaterów. Aż kusi, by włączyć w fabułę fragmenty jego fikcyjnych powieści, prawda? Nic z tego, Minier nie idzie na łatwiznę. Wplata natomiast w treść wrażenia Servaza z lektury powieści Langa:

Nawet jeśli Lang sięgał czasem po wyświechtane wzorce, miał dość inwencji, by podlać nieco mdłe elementy pikantnym sosem oraz wystarczająco dużo szaleństwa, by tchnąć w swoje powieści prawdziwe życie. Ostatecznie zatem gęstość, siła i spójność tego świata, wydanego na łup okrucieństwa, zbrodni i destrukcji, nie podlegały dyskusji.

Lang z dużą sprawnością potrafił zasiać w umyśle czytelnika narastające poczucie niepewności i niepokoju.

Dokładnie te same słowa mogłyby posłużyć do opisu powieści Miniera, są więc swego rodzaju ironiczną autoanalizą. 

Doceniam tę odmienność. Jednak największe wrażenie zrobiło na mnie co innego: atmosfera – spokojna, ale ze strony na stronę gęstniejąca coraz bardziej, budząca w odbiorcy coraz większy niepokój i coraz mocniej w niego uderzająca. Może dlatego od tej historii trudno mi było się oderwać. Długo też wydawało mi się, że to nie będzie powieść, w której cokolwiek mnie zaskoczy, że do prawdy o śmierci sióstr dojdziemy stopniowo, razem z Servazem odkrywając krok po kroku kolejne elementy tej historii (a także odsłaniając kolejne informacje o życiu policjanta). Tymczasem w zakończeniu autor pokazał czytelnikom figę. 

Jeśli więc szukacie powieści z szybkim tempem i nagłymi zwrotami akcji, „Siostry” raczej się Wam nie spodobają – akcja przyspiesza dopiero w kilku ostatnich rozdziałach (za to rozpędza się niczym samochód wyścigowy). Wcześniej lektura przypomina raczej jazdę starym pociągiem. Jest niespiesznie, zatrzymujemy się często, ale za to mamy czas popatrzeć za okno i porozmyślać… 

Udostępnij