W służbie prawdy 

Wielbiciele true crime’u od jakiegoś czasu nie mogą narzekać na brak wyboru – w księgarniach pojawia się coraz więcej pozycji o prawdziwych zbrodniach. Ich autorzy parają się na co dzień różnymi zajęciami: to policjanci, dziennikarze, ale też psychologowie czy lekarze. Zmarły w ubiegłym roku Vincent Di Maio był właśnie tym ostatnim – specjalistą medycyny sądowej, do tego wyjątkowo doświadczonym: przeprowadził ponad dziewięć tysięcy autopsji i jako patolog konsultował mnóstwo spraw, również takich, które przez długi czas nie schodziły z pierwszych stron gazet. Myliłby się jednak ten, kto myślałby, że w książce „Sekcja zwłok”, którą Di Maio napisał wspólnie z dziennikarzem Ronem Franscellem, znajdziemy sprawy od dawna doskonale znane. Owszem, takie również – ale czy większość z nas kojarzy na przykład George’a Zimmermanna albo Marthę Woods?

Jak pisze we wstępie doktor Jan Garavaglia: 

Medycyna sądowa fascynuje ludzi. Owszem, niektórzy interesują się przede wszystkim szczegółami sekcji zwłok, lecz najbardziej intrygują historie o tym, jak i dlaczego ciała trafiły do prosektorium.

Zdaje się, że ta właśnie myśl towarzyszyła autorom przy pisaniu „Sekcji zwłok”. Mało tu bowiem (wbrew temu, co zdaje się sugerować okładka) drastycznych szczegółów ze stołu patologa sądowego, dużo za to historii o ludziach – ofiarach, sprawcach, ale też samym Vincencie Di Maio. Pochodzący z rodziny nowojorskich Włochów patolog snuje osobiste opowieści o zbrodniach, które miał okazję śledzić w zawodowym życiu, i wplata w nie historię swojego życia oraz ogólne refleksje. Stopniowo z kart książki wyłania się postać człowieka, który z powagą traktował swoją misję lekarza sądowego: dotarcie do prawdy, a do ludzi podchodził z ogromnym szacunkiem. Zarówno do zmarłych, jak i tych, którzy pozostali. 

Przy czym trzeba podkreślić, że mimo tej „prywatności” narracji sprawy przedstawione w dziesięciu rozdziałach są jednocześnie nasycone mnóstwem szczegółów, a ich wybór może zaskoczyć. Tak jak wspomniałam na początku, niektóre pojawiające się tu nazwiska – choćby Lee Harveya Oswalda, Phila Spectora czy… Vincenta van Gogha – większość z nas z pewnością słyszała, inne natomiast, choć w swoim czasie wywoływały zainteresowanie mediów, odeszły w niepamięć. Część z tych historii porusza do głębi. Należą do nich przede wszystkim zbrodnie na dzieciach. Warto w tym miejscu zacytować słowa autora, które dobrze pokazują, jakim był człowiekiem:

Na często zadawane mi pytanie, czy trudniej bada się martwe dziecko, odpowiadam: trudniej byłoby mi odwrócić wzrok.

Inne z przedstawianych spraw udowadniają z kolei, jak często ludzie kierują się uprzedzeniami. Wszystkie natomiast wskazują na siłę nauki, bo choć nie zawsze udaje się odkryć prawdę (jak w przypadku „trójki z West Memphis”), dowody naukowe zawsze opowiadają jakąś historię. Tę właśnie historię w swojej pracy próbuje odtworzyć Vincent Di Maio, którego zadaniem jako specjalisty w dziedzinie medycyny sądowej jest ustalenie, jak i dlaczego dany człowiek stracił życie. Przy czym, co muszę podkreślić, nie kreuje się na wszystkowiedzącego i nieomylnego. 

Jedyne, co mi w tej książce nieco przeszkadzało, to powtórzenia – autor często mówi to samo, tylko innymi słowami („Prawda nie zawsze zadowala wszystkich”; „Tak to już bywa z prawdą. Nie zawsze jest mile widziana” – to jeden z wielu przykładów). Niemniej to drobiazg wobec interesującej treści. Dlatego polecam „Sekcję zwłok” – nie tylko fanom true crime’u, choć przedstawione przez Di Maio historie są bez wątpienia fascynujące. Mnie ujęła przede wszystkim sylwetka autora wyłaniająca się z kart tej książki – skromnego człowieka o ogromnej wiedzy, który poświęcił życie na docieranie do prawdy i potrafił zachować spokój w każdej sytuacji, a jego myślą przewodnią pozostawało:

Ważne jest to, co wiem, a to, co czuję, jest nieistotne.

Udostępnij