Puste jest piekło, Elly Griffiths

Autor: Ewa Dąbrowska
Data publikacji: 24 kwietnia 2023

Puste jest piekło

Autor: Elly Griffiths
Przekład: Łukasz Praski
Wydawnictwo: Albatros
Premiera: 22 marca 2023
Liczba stron: 416

Kto tu jest diabłem?

Kiedy przeczytałam, że książka „Puste jest piekło” zdobyło Nagrodę im. Edgara Allana Poe dla najlepszej powieści roku, wiedziałam, że po nią sięgnę. Zwłaszcza że opis brzmiał zachęcająco: mroczne opowiadanie, które przeradza się w rzeczywistość…

Clare Cassidy jest nauczycielką angielskiego w liceum, a po godzinach przygotowuje biografię R.M. Hollanda, autora ponurych gotyckich historii, między innymi opowiadania „Nieznajomy”. Pewnego dnia dochodzi do tragedii: Ella Elphick, przyjaciółka Clare i również nauczycielka angielskiego w Talgarth, zostaje brutalnie zamordowana. Oczy policjantów kierują się na szkołę, w której uczyła zamordowana, i jej najbliższych współpracowników. Słowa „Piekło jest puste”, pozostawione przez mordercę przy ciele Elli, kojarzą im się z ich autorem, Szekspirem. Nie wiedzą, że to motyw przewodni „Nieznajomego”, a miejsce zbrodni wygląda jak to opisane w dziele Hollanda…

Pierwsze, co zwraca uwagę w tej powieści, to jej atmosfera. Duża w tym zasługa nawiązań do powieści gotyckiej. Nawiązań przede wszystkim dosłownych, w cytatach i odniesieniach, bo przecież Clare specjalizuje się w literaturze angielskiej – znajdziemy tu zatem odwołania do twórczości takich autorów jak Horace Walpole, Wilkie Collins czy Edgar Allan Poe (ale też Agatha Christie – fani królowej kryminału bez trudu wyśledzą kilka znajomych tropów). Sam R.M. Holland jest oczywiście fikcyjny, podobnie jak jego opowiadanie „Nieznajomy” – Griffiths udało się jednak oddać w nim grozę typową dla osiemnasto- i dziewiętnastowiecznych oryginałów. Świetnym zabiegiem podsycającym ciekawość czytelnika jest też przedstawianie tego tekstu stopniowo, partiami – dopiero w finale możemy przeczytać „Nieznajomego” w całości.

Nawiązania do powieści wiktoriańskiej są również widoczne w powieściowych motywach: mamy tu tajemniczą budowlę (szkoła, w której uczy Clare, mieści się w dawnej posiadłości Hollanda, i nie brakuje w niej sekretnych zakamarków), zjawiska na granicy świata naturalnego, wreszcie mroczne sekrety bohaterów. Wszystko to jednak we współczesnym anturażu.

Jak bardzo współczesnym, widać zwłaszcza w doborze głównych bohaterek. Tak, zgadza się ich płeć, bo to kobiety zwykle grały pierwsze skrzypce w literaturze gotyckiej. Tyle że niewinne, dobre, bezbronne wobec osaczającego je mroku. Tymczasem główne bohaterki i jednocześnie narratorki powieści „Puste jest piekło” nie są ani niewinne, ani tym bardziej bezbronne. Autorka pozwala nam śledzić historię oczami Clare Cassidy (oczami i słowami, bo niektóre partie książki to fragmenty dzienników prowadzonych przez nauczycielkę), jej piętnastoletniej córki Georgii, uczennicy Talgarth, i Harbinder Kaur. To właśnie ta ostatnia, policjantka prowadząca śledztwo w sprawie morderstwa, trzydziestopięcioletnia lesbijka z tradycyjnej hinduskiej rodziny, która wciąż mieszka z rodzicami i od pierwszych chwil nie pała sympatią do Clare (kobieta wydaje jej się nazbyt idealna, a to zawsze podejrzane), jest elementem, który najdobitniej podkreśla współczesność powieści Elly Griffiths. Współczesny jest też sposób narracji: rozdziały prowadzone z różnych perspektyw powoli odsłaniają coraz więcej szczegółów tej historii i pokazują jej wielowymiarowość.

Powieść „Puste jest piekło” na pewno nie trafi do wszystkich czytelników. Tempo jest tu raczej spokojne, napięcie bierze się mniej z rzeczywistych wydarzeń, a bardziej z narastającego oczekiwania na to, co może się stać. Do tego niczym w kryminałach Agathy Christie mamy tutaj raczej zamkniętą przestrzeń i zdecydowanie ograniczoną liczbę bohaterów, spośród których możemy typować mordercę. Wydawałoby się zatem, że nie będzie to trudne. No właśnie: wydawałoby się. 

Udostępnij

Sprawdź, gdzie kupić "Puste jest piekło" Elly Griffiths

PRZECZYTAJ TAKŻE

NOWOŚĆ

Puste jest piekło, Elly Griffiths

Powieść uhonorowana Edgar Allan Poe Award!

31 marca 2023

RECENZJA

Janusowy kamień, Elly Grifiths

Omnia mutantur, nihil interit – wszystko się zmienia, nic nie ginie.

10 stycznia 2012

NOWOŚĆ

Janusowy kamień, Elly Griffiths

Janusowy kamień  to druga powieść Elly Grifiths - autorki Szlaku kości. Bohaterką książek jest pani archeolog Ruth Galloway.

26 października 2011

RECENZJA

Szlak kości, Elly Griffiths

Szlak kości to nie tylko kryminał. To też opowieść o tym, jak między dwojgiem ludzi, których pozornie nic nie łączy, rodzi się mocna więź – i to mimo braku ...

01 września 2011

WYWIAD

Wywiad z Elly Griffiths

Zapraszamy do przeczytania wywiadu z Elly Griffiths, autorką niedawno opublikowanej powieści Szlak kości. Możemy w nim przeczytać o inspiracjach autorki, Ruth Galloway - ...

06 czerwca 2011