Chcesz wiedzieć

Tak się jakoś złożyło, że pisarskie kroki Bartosza Szczygielskiego śledzę od samego początku. I od samego początku widzę, że spośród pisarzy młodego pokolenia to chyba właśnie on zatacza najszersze kręgi w swoich literackich poszukiwaniach – każda jego książka ma w sobie coś świeżego, coś, czego w polskim kryminale jeszcze nie było albo przynajmniej pojawia się w nim rzadko. Tak też jest z powieścią „Nie chcesz wiedzieć”. Tutaj akurat świeżość kryje się w konstrukcji powieści, która zdecydowanie zaskakuje.

Główną bohaterką tej książki jest Agata. Wróżka, ale taka prawdziwa, która wierzy w to, co robi, w to, że potrafi przewidzieć przyszłość, wskazać ludziom drogi, którymi mogą i powinni podążać. Tyle że pewnego dnia w progu jej domu zjawia się śmierć – i życie kobiety zmienia się diametralnie. Czy ucieczka przed przeznaczeniem będzie możliwa? 

Zdaję sobie sprawę z tego, że powyższy opis brzmi co najmniej enigmatycznie, ale zdradzenie czegokolwiek więcej oznaczałoby zepsucie przyjemności przyszłym czytelnikom książki Bartosza Szczygielskiego. A tego nikomu nie mam zamiaru robić, bo warto samemu zagłębić się w historię Agaty. Wbrew tytułowi, jak już zaczniecie czytać „Nie chcesz wiedzieć”, będziecie chcieli wiedzieć – co dalej. Pewnie, to nie pierwszy raz, kiedy ktoś pisze o efekcie motyla, podkreśla to, jak nasze wybory wpływają na życie i że każda – nawet najdrobniejsza – decyzja może mieć kolosalne konsekwencje. Ale po raz pierwszy ktoś przedstawia to właśnie w taki, a nie inny sposób. 

Co ciekawe, autorowi udało się stworzyć – trudno powiedzieć, czy celowo – wyjątkowo irytującą główną bohaterkę. Irytuje tym, że postępuje zwykle zupełnie inaczej, niż większość z nas postąpiłaby w analogicznej sytuacji. Ale też Agata nigdy nie wiodła takiego życia, jak większość z nas (nie chodziła do szkoły, nie miała chłopaka, nie wyjeżdżała poza rodzinne miasteczko). Może dlatego czasami trudno zrozumieć podejmowane przez nią decyzje? To jednak nie zmienia faktu, że trudno ją polubić. Przy czym nie uważam tego za wadę: wszyscy wiemy, że nieważne jest, co czują czytelnicy; ważne, żeby czuli cokolwiek wobec bohaterów. Najgorsze są bowiem postaci, które nie wywołują w czytelniku żadnych emocji – a tego o Agacie powiedzieć nie można.

Jak wspomniałam, powieść wyróżnia się konstrukcją, ale już w warstwie fabularnej nie udało się Bartoszowi Szczygielskiemu uniknąć pewnych schematów. Bo kiedy potrzeba pomocy speca od komputerów, jak na zawołanie zjawia się polska wersja Lisbeth Salander, a kiedy Agata potrzebuje konkretnej informacji w kompletnie obcym sobie miejscu, oczywiście zjawia się ktoś, kto zna sprawę i jest w stanie tej informacji jej udzielić. Niemniej ani jedno, ani drugie nie przeszkadzało mi w lekturze. Ba, trudno mi nawet uznać to wykorzystanie fabularnych klisz za wadę – nie da się przecież zbudować powieści, w której wszystko byłoby nowe. A cała opowiedziana w „Nie chcesz wiedzieć” historia ma w sobie dużo oryginalności. Dlatego polecam ją wszystkim, którzy mają ochotę na coś innego niż pościg policjanta za zbrodniarzem. 

Wiem, że ten akurat autor ma dużo dystansu do tego, co robi, a zatem pozwolę sobie napisać wprost: damn you, Szczygielski! Musiałeś zabrać mi kilka godzin snu akurat wtedy, kiedy był mi bardzo potrzebny? Naprawdę próbowałam odłożyć książkę na półkę – ale ciekawość, jakie karty tej historii autor odsłoni w następnym rozdziale, okazała się silniejsza.

Udostępnij