Pre-noir

Umownie wydzielany okres kinematografii, zawierający w sobie kilka autonomicznych prądów będących fundamentem dla późniejszego kina noir. Wszystkie one wychodzą przede wszystkim z niemieckiego ekspresjonizmu , którego przeniesieniem na grunt amerykański były wariacje klasycznych horrorów z wytwórni Universal (Dracula, 1931, Mumia, 1932, Niewidzialny człowiek, 1933). Równocześnie z nimi powstawały w Stanach pełne erotyki, barokowej stylizacji i mrocznego fatalizmu melodramaty Josefa von Sternberga (z kreacjami Marleny Dietrich, jako pierwowzoru kobiety fatalnej) – Błękitny anioł (1930), Shanghai Express (1932) czy Diabeł jest kobietą (1935). To jednak jego film Ludzie podziemi (1927), choć jeszcze niemy i z przewagą melodramatyzmu – stał się prekursorem kina gangsterskiego.

Za nim poszło trzech reżyserów, którzy wykorzystując pierwsze kroki dźwiękowe postanowili dosadnie skomentować narastającą wówczas anomię społeczną będącą wynikiem Wielkiego Kryzysu - mowa o trzech prawodawczych filmach gangsterskich: Małym Cezarze (Mervyn Leroy, 1930), Wrogu publicznym (William A. Wellman, 1931) i Człowieku z blizną (Howard Hawks,  1932).

To z tych trzech kierunków wykrystalizował się podczas II wojny światowej film noir – z ekspresjonizmu biorąc mroczną estetykę, ze Sternberga melodramatyzm i fatalizm bohatera, z kina gangsterskiego zaś – sensacyjną fabułę i rys obyczajowy epoki.

Udostępnij