Katarzyna Bonda wzięła na warsztat istniejącego rzeczywiście, jedynego w Polsce, policyjnego profilera – czyli specjalistę od tworzenia psychologicznych portretów podejrzanych, a przez sam wybór tematu jej powieść stała się na naszym rynku precedensem.

Hubert Meyer, profiler przeszkolony w samym Quantico, jest skrojony wedle częstego klucza: życie rodzinne się sypie, kochanka też już ostygła, nawet w pracy niezbyt dobrze, bo przełożeni nie do końca doceniają wagę jego fachu. By pozbyć się niewygodnego pracownika policja wysyła go do sielskiej, zapomnianej przez świat wsi gdzieś na białostocczyźnie, gdzie ma zbadać sprawę zabójstwa tytułowej Niny Frank.

Nina Frank to pseudonim słynnej serialowej aktorki, której gwiazda rozbłysła po tasiemcowej kreacji pewnej ciepłej zakonnicy. Tyle, że prywatnie Nina nurza się w stereotypowym blichtrze: pośród narkotyków, alkoholu i – wyrzutów sumienia, które te mają zagłuszyć. Jej życie poznajemy dzięki autonomicznym pamiętnikom, stanowiącym psychologicznie mocną opowieść o drodze od zera na sam szczyt. Wszystko podano w psychoseksualnym kluczu, Bonda odkrywa nam swą bohaterkę od nastoletnich lat, poprzez pierwsze, gorzkie doświadczenia seksualne, rodzinne problemy, potem desperacko kompensowane i zakończone ucieczką w karierę, która zresztą także obróciła się przeciw niej. Równolegle poda nam potem autorka zwierzenia zabójcy aktorki, gdzie także wystąpi zwichrowany eros. Nasz profiler zaś ma za zadanie zrekonstruować jak najwięcej cech obu sylwetek – z okruchów śladów wyłuskanych w domu ofiary i z interakcji  mieszkańców wsi.

I o ile pamiętniki są prozą gęstą, minorową, nieraz tragiczną, o tyle przestrzeń prowincji namalowano w konwencji „cozy”, co wprowadza niejaki rozziew: brak przez to zdecydowanego rysu całej powieści – dla Christie jest zbyt mroczna, dla Thomasa Harrisa zbyt dobroduszna.

Choć właśnie tę dobroduszność postaci udało się autorce wiarygodnie rozpisać. Miejscowy podkomisarz Eugeniusz Kula, miłośnik kryminałów, ma z początku kompleks pracy ze specjalistą pokroju Meyera, służy mu jednak pomocą i profesjonalizmem, a między mężczyznami wytworzy się w końcu szczera więź ponad podziałami. Mamy rześką bibliotekarkę, która namiętnie ogląda serial z Frank jako zakonnicą. Mamy jej syna, Borysa, z pozoru dresiarza, a zarysowanego uczciwie po ludzku. Mamy listonosza-kukułkę, zabawiającego erotycznie samotne gospodynie. Mamy wreszcie hermetyczną społeczność, kiedy trzeba solidarną, a w strachu nieufną i skorą do agresji. I w tej wiejskiej prostocie Meyer znajdzie odpoczynek od urzędniczych gierek i rodzinnego galimatiasu, a w sprawie kryminalnej cenne doświadczenie.

Bonda operuje dobrym piórem, jest uczciwa wobec każdej z postaci konsekwentnie trzymając je według proporcji ról (choć rzecz zabójcy rozwiązano nieco ex machina). Znać w powieści rzetelność zaplecza kryminalnego (autorka przez wiele lat była dziennikarką sądową), i tylko szkoda, iż nie ma tu właśnie gatunkowej konstanty: jako podwójny precedens Sprawa Niny Frank miałaby większe wzięcie, gdyby jednak postawiła na thriller. Choć i tak, jak na prozatorski debiut, jest przyzwoicie. Polecam rzecz, i liczę, że kolejna będzie już pełna.

Sprawa Niny Frank