W twierdzy niepamięci

Bohater powieści „Inna”, Mikołaj Popławski, budzi się w domu, którego nie pamięta. Co więcej, nie pamięta samego siebie, swojej rodziny, znajomych, pracy, pasji, czyli wszystkiego, co decyduje o jego tożsamości. A kiedy myśli, że gorzej już być nie może, w piwnicy znajduje nagą kobietę, związaną i zakneblowaną. 

Nie wie, czy jest porywaczem, mordercą szykującym się do zbrodni, czy może bawi się w jakąś perwersyjną grę ze swoją dziewczyną. Sytuację nieco rozjaśniają mu zapiski, których nieustannie dokonuje na telefonie. To z nich dowiaduje się, że co 48 godzin doświadcza zaćmienia pamięci i zapomina wszystko, co przez dwie doby udaje mu się odtworzyć i wydobyć z otchłani samego siebie. Niestety, we wspomnianych zapiskach nie odnajduje odpowiedzi na wszystkie trapiące go pytania. Do tego dochodzi lęk przed odczytaniem ich w całości i poznaniem prawdy o samym sobie. Racjonalna strona Mikołaja podpowiada mu jednak, że zanim ponownie straci świadomość i doświadczy kolejnej odsłony amnezji, musi odkryć, kim jest i przede wszystkim dlaczego trzyma w zamkniętej piwnicy przerażoną kobietę. 

Jednocześnie czytelnik śledzi drugi tor narracji – rozterki i lęki sąsiadki Mikołaja, okołopięćdziesięcioletniej kobiety, której córka znikła bez śladu. Jedyną wskazówką, jaką pozostawiła, jest list, sugerujący, że postanowiła pożegnać się z życiem.

Co łączy te dwie historie? Czy rozwiązanie zagadki jest tak banalne, jak nasuwa nam się zaraz po przeczytaniu tego opisu?

Dziś nazwiska Czornyj nie trzeba już przedstawiać w kręgu sympatyków kryminału. Autor dał się poznać zarówno serią z Erykiem Deryłą, jak i samodzielnymi, odrębnymi opowieściami. Moją uwagę kupił przede wszystkim świetną „Najszczęśliwszą” – książką  serwującą wiele twistów fabularnych. „Inna” utrzymana jest w podobnym stylu, właściwie dopiero kilka ostatnich stron wyjaśnia całą, dość zagmatwaną historię. Ta książka jest faktycznie inna. Początkowo nasuwała mi skojarzenia z „Tarantulą” Thierry’ego Jonqueta. I choć pewne fabularne elementy nie do końca mnie przekonały – chociażby dłużące się opisy wędrówek Popławskiego po domu, czy też pewna nieścisłość, którą wynotowałam, a której nie sprecyzuję, żeby nie „spojlerować” – to jednak zaliczam lekturę do udanych. 

Przy okazji recenzji innej książki Czornyja pisałam, że to autor, który opowiadanymi historiami nie tylko zapewnia dobrą rozrywkę miłośnikom kryminału, lecz także zabiera głos w  różnego typu ważnych sprawach. O tym, co frapowało go tym razem, tradycyjnie napisał w posłowiu. Nie zdradzając zbyt wiele, wspomnę tylko, że po przeczytaniu „Innej” w naszych głowach z pewnością pojawią się pytania o predyspozycje człowieka do popełnienia zbrodni, o to, czy istnieje gen mordercy, czy może okrucieństwo wyzwala w nas dopiero dramatyczna sytuacja, a także kim jesteśmy bez naszej pamięci. Tracąc wspomnienia, tracimy po części naszą tożsamość, jesteśmy jak dzieci we mgle. 

Sympatycy Maxa Czornyja z pewnością odnajdą się w znanym już sobie stylu i pokrętnie skonstruowanej fabule. I choć w moim odczuciu „Inna” nie jest najlepszą książką tego młodego autora, ja również się w niej odnalazłam. Stanisław Jerzy Lec napisał niegdyś: „Na ludzką pamięć nie można liczyć. Niestety, również na niepamięć”. Te słowa mogłyby stanowić motto zrecenzowanej historii. 

Udostępnij