Nadmorskie zbrodnie

1996 i 2013. Co łączy te lata? Zbrodnie popełnione na podobnych do siebie, bardzo atrakcyjnych dziewczynach. Monika i Martyna zostały utopione, a morderca wyciął im usta. Ciała obu kobiet wypłynęły na sopockiej plaży. Czy sprawca obu zbrodni to ten sam człowiek, czy mamy do czynienia z przypadkowym podobieństwem? A może z naśladowcą? Morderca Moniki, córki sędzi Heleny Boguckiej, nie został znaleziony, a śledztwo szybko zamknięto. Czy podobnie będzie ze sprawą zamordowanej siedemnaście lat później Martyny?

W śledztwo angażuje się prokurator Leopold Bilski, który „pierwszy raz w swojej karierze pracował nad rozwiązaniem takiej detektywistycznej zagadki i wkładał w nią cały swój zapał”. Pierwszy podejrzany we współczesnej sprawie to, rzecz jasna, narzeczony Martyny. Bilski – w przeciwieństwie do swoich przełożonych, niechętnych odgrzebywaniu sprawy z przeszłości – jest jednak przekonany, że podobieństwo do morderstwa sprzed siedemnastu lat nie jest przypadkowe. Dlatego zaczyna drążyć, odkrywając kolejne fakty z życia obu ofiar. 

Fabułę poznajemy z różnych perspektyw – narrator pokazuje wydarzenia oczami prokuratora, ale też Heleny Boguckiej, matki zamordowanej siedemnaście lat wcześniej dziewczyny, samej Moniki oraz osób w różny sposób powiązanych ze śledztwami. Zmienia się także plan czasowy, dzięki czemu stopniowo odkrywamy nie tylko tropy we współczesnym śledztwie, lecz także fakty z życia Moniki Boguckiej i, co ciekawe, z młodości jej matki. Autorka wplata bowiem w powieść kilka wątków obyczajowych, a najbardziej rozbudowany jest właśnie ten dotyczący przeszłości sędzi Heleny Boguckiej i jej życia miłosnego. Tych jednak, którzy nie lubią wątków obyczajowych w kryminałach, spieszę uspokoić: ta historia nie pojawia się tu bez powodu i ma znaczenie dla intrygi kryminalnej. Tego samego nie można już powiedzieć o wątku dotyczącym życia osobistego prokuratora Bilskiego – ale też inny jest jego cel. Jego perturbacje uczuciowe mają przybliżyć tę postać czytelnikowi. I spełniają swoje zadanie – choć dla mnie Bilski jest trochę zbyt „gładką” postacią, polubiłam go i z ciekawością sięgnę po kolejne książki z tym bohaterem. 

Mamy więc w „Czerwieni” dobrze zbudowane postaci, na tyle wyraziste, że pozwalają w siebie uwierzyć. Podobnie jest z tłem powieści: zostało dobrze dopracowane. Współczesny Sopot w martwym sezonie przedstawia się intrygująco, a obrazek nadmorskiego półświatka lat dziewięćdziesiątych jest wiarygodny. Podobnie jak historia życia kobiety zdominowanej przez ojca i podporządkowującej mu najważniejsze życiowe wybory. Od strony kryminalnej książka też wypada dobrze: autorka podsuwa tropy w umiarkowanych ilościach, szybko co prawda pozwalając czytelnikowi domyślić się prawdy, ale też do końca nie dając mu pewności, kto jest sprawcą i o co tak naprawdę chodzi.

Nie obyło się jednak bez kilku wad. Po pierwsze: znajdziemy tu za dużo informacji rodem z podręczników kryminalistycznych, chwilami wręcz nużących. Widać, ze autorka chciała wyjaśnić czytelnikowi pewne kwestie i uzasadnić działania postaci – czasami jednak czyni to zbyt „łopatologicznie”. Na to jednak mogę bez problemu przymknąć oko, mając w pamięci, że „Czerwień” to kryminalny debiut Małgorzaty Oliwii Sobczak. Granica między suchym wykładem a przemyceniem niezbędnych wyjaśnień w interesujący i niemal niezauważalny dla czytelnika sposób bywa trudna do uchwycenia i z pewnością da się ją wypracować z czasem.

Drugi zarzut jest jednak większego kalibru, dotyczy bowiem zakończenia i rozwiązania fabuły „Czerwieni”, według mnie zbyt przesadzonego i przez to mało wiarygodnego. Dostrzegam tu zbyt dużo inspiracji kiczowatymi thrillerami, w których zawsze pojawiają się wydumani sprawcy z motywacjami niekiedy posuniętymi do granic absurdu. W tej powieści aż tak źle nie jest, na szczęście, niemniej takie, a nie inne zakończenie wydaje mi się pójściem na łatwiznę.

Ale choć Małgorzata Oliwia Sobczak nie uniknęła kilku błędów, „Czerwień” to bardzo obiecujący debiut – wciągający i po prostu dobrze napisany. Na tyle dobrze, że z chęcią sięgnę po kolejną odsłonę losów prokuratora Bilskiego i spółki.

Udostępnij